Wednesday, September 29, 2010

“Зарлигаан буулга “


Их хаан эзэн Чингис минь
Энэ цагт ирж зарлигаан буулга
Зөрчсөн нэгний нь амий нь хороох
Зөрүүдлэсэн нэгнийг гэсгээх зарлигаан буулга

Мөхөс биеийн жаргалд улайрсан дээдсийг
Гэмий нь хүлээлгэх зарлигаан буулга
Мөн чанараа эрт гээсэн энэ нийгмийг
Засан талбих зарлигаан буулга

Хацар гоо монгол охидоо
Харийн бэр бүү бол гэж зарлигаан буулга
Хайртай эх орноосоо нүүсэн монголчуудаа
Халх монголдоо ир гэж зарлигаан буулга

Бурхан халдун уулын минь хормойг хөндсөн
Буруу гартнуудыг гэсгээх зарлигаан буулга
Бугалга хүзүүн дээр нь илдээ далайж
Бурууг нь хүлээлгэх зарлигаан буулга

Авилгад идэгдсэн түшмэдийг
Алтан Хучар нарын адил гэсгээх зарлигаан буулга
Ард түмнээ хуурсан  төрийг
Ахин бүү сонго гэж  зарлигаан буулга

Боол чинь явсан  том гүрнүүдийг
Томоотой бай гэж  зарлигаан буулга
Болохгүй байгаа нэгний нь
Хөл доороо сөгд гэж зарлигаан буулга

Эх нутагт минь дураараа байгаа харийнханыг
Илдэн доороо аваачих зарлигаан буулга
Эгнэгт хятад улс мөхөөгүй гэдгийг сануулж бай гэж
Даяар олондоо зарлигаан буулга

Найман шаргын бэлчээрлэх нутаг дээр минь
Харийн хүнийг бүү гишгүүл гэж зарлигаан буулга
Намайг үхсэн ч амьд ч бай
Миний зарлигийг хэн ч өөрчилж үл болно гэж зарлигаан буулга

Багабанди овогт Намхай Тайванжаргал


2014.04.24


Thursday, September 16, 2010

“Дээлтэй монгол бүсгүй “

Дээлтэй монгол бүсгүй
Дэндүү сайхан үзэсгэлэнтэй
Дэргэд нь л байгаад баймаар
Нэг л  дотно сайхан

Даруухан нэрнээ давтагдашгүй
Дахин дахин хармаар сэтгэл татам
Нүдэнд нэг л  сайхан дулаахан
Харцанд нэг л сайхан ойрхон

Дээлтэй монгол бүсгүй дэгжин
Дэргэд нь харцаа гээж
Хажууд нь хайраа үлдээмээр
Хамгийн сайхан бүсгүй

 Дээл эзэн хоёр
Бие биенээ чимсэн нь нэг л гоё
Дэлхийд байхгүй
Монгол хувцас  минь бүүр гайхалтай

Дэргэд нь байсан сүүдэр холдож
Дээр нь мандсан нар хүртэл атаархмаар
Дээлтэй монгол бүсгүй
Үнэхээр сэтгэл татам сайхан
        
Харц бүхний өмнө намбалаг
Монгол дээлтэй бүсгүй
Харийн хувцастай бүсгүйгээс илүү
Нэг л сайхан нүдэнд дулаахан
           
 Урлаж мэтгэсэн  дээлээрээ гоёсон  
 Дээлтэй монгол бүсгүй
 Ур ухаанаа гаргаж оёсон
 Үйлчин монгол бүсгүй         
             
             

             Бусдаас илүү үзэсгэлэнтэй
 Дээлтэй монгол бүсгүй
 Буянаараа гоёж  дээлээрээ чимсэн
             Нэг л сайхан монгол бүсгүй

Багабанди овогт Намхайн .Тайванжаргал
2009 .05.11

Monday, September 13, 2010

“Ñóðàã”


























Óóëçàаã¿é óäñàí

Áàãûí íàéçàà õ¿¿òýé áîëñîí ãýæ ñîíñëîî
ĺðººí äýýðýý õàëаìöóóõàí
Аéë àéëààð áóóæ ÿâàõäàà
ĺíãºæ òºðñºí õ¿¿äýý óíàãà ç¿ñýëæ ÿâíà ãýæ ñîíñëîî

Îëîí îõèäòîé íàéçûí ìèíü ãýðò
Îä áèø íàð ìàíäàæ áàéíà ãýæ äóóëëàà
Íýã ë äîâîí äýýð òºðæ
Íýã ë íóòàãò ºññºí íàéçàà áè áîäëîî

Ñóðàã÷ íàñàíäàà î÷èæ áààõàí ç¿ãã¿éòëýý
Ñóìûí òºâèéí ìèíü õýäýí áàéøèí í¿äýíä äóëààõàí ¿çýãäëýý
Äîëîîí íàñòàé õî¸ð õ¿¿
Àíõ ñóðãóóëüä îðæ áàéñíàà áîäëîî

Äîòóóð áàéðàíä ºíãºðººñºí íàéìàí æèë
Äóðñàìæ ä¿¿ðýí àäàë ÿâäàë áàéñíûã ñàíàëàà
Íàéìàí æèë òîõîé íèéë¿¿ëýí ñóóñàí
Àíãèéí ìèíü îõèí

Íýã ºã뺺 õººðõºí õàðàãäñàíûã áîäëîî
Íàäòàé àäèëõàí
Íàéç ìèíü ÷ ò¿¿íийг шохоорхож явсан
Тэр л сайхан үеэ эргэн саналаа





Îäîî áîäîõîä
Маш ººð нийгэм áàéлаа
Îõèäóóä òýãýõýä ýíãèéí áàéлаа
Ордог гардаг газар нь цөөхөн ч

Сумын төв минь
Хотын дайтай байлаа
Олон жилийн дараа бодоход
Дурсамж дүүрэн байлаа


Íàéç ìèíü ÷ гэсэн
Мèíèé ñóðãèéã õýí íýãíýýñ äóóëàà л áàéõ
Íàдтай л адилхан
Дóðñàæ л áàéãàà байх äàà


Н.Тайванжаргал






x

Saturday, September 11, 2010

“Зүрх сэтгэлээн гээгсэд “





























Дотроон байгаа гэж бодож явдаг ч аль хэдийн гээчихсэн

Доромжлол хараалын шалбааг дунд аль хэдийн хутгачихсан

Өнгө мөнгөний сайханд харамладаггүй хэрнээ

Өрөөлд болохоор мөнгөөр зарахыг хүсдэг



Зүрх сэтгэлээн гээгсэд



Хаана гээснээ үл мэдэж төөрчихсөн

Харанхуй дундаас хөрөнгө тэмтчиж сэтгэлээн булчихсан

Сайхан бүсгүйн хажууд хаясандаа харамсдаггүй хэрнээ

Сандлаа тавьж өгөхийг гуйсан хөгшинд хүйтэн харц шиддэг



Зүрх сэтгэлээн гээгсэд



Нас насандаа өнгө мөнгөний өмнө сэтгэлийн сайхнаа хаячихдаг

Намартай адилхан навчсанд бүх буруугаа чихээд хөөчихдөг

Эд хөрөнгөнд л зүрх сэтгэлээ даатгаж

Эрх мэдлийн төлөө нандин бүхнээ гээчихсэн



Зүрх сэтгэлээн гээгсэд



Хамгийн агуу зүйлээ хаячихаад ондоог эрээд явчихсан

Халуун сэтгэлээ хүйтэн хөрөнгөөр зарчихсан

Хоосон дотроо шуналын сэтгэлээр дүүргэж

Хорвоог эд хөрөнгө гээд л төсөөлчихсөн



Зүрх сэтгэлээн гээгсэд



Аз жаргалыг мөнгөөр худалдаж авах гээд зүтгэчихдэг

Амьдралыг алтаар дэнслэх гээд муйхарладаг

Гундуу яваа нэгэнлүү хүйтэн харцаараа чулуу шидэж

Гунхаж яваа нэгэнд мөнгө амлаж сэтгэлий нь худалдаж авахыг хүсдэг



Зүрх сэтгэлээн гээгсэд



Н.Тайванжаргал

“Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд “

























Түм түмэн байхгүйгээс илүү сэтгэлийн сайхнаараа дайлж

Түүнийгээ бүхний дээд гэж нандигнасан

Хүнд туслахыг аз жаргал хэмээн ойлгож

Хүн хүнийхээ төлөө амьдардаг гэдгийг дэндүү сайн мэдэрсэн



Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд



Олонтой яваагаа аз жаргал хэмээн ойлгож

Олзны бага нь амттай гэж бусадтай жаргал зовлонгоо хуваалцахдаа

Өнгө мөнгөний хуурмагт итгэлээсээ хэзээ ч урвахгүй

Өөрийнхөө төлөө бус бусдын төлөө сэтгэлээ чилээхийн үйлэнд зовнисон





Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд





Түшиж ирсэн нэгнийг зөөлөн үгийн урмаар шагнаж

Түдгэлзэж зогсоо нэгэнд үнэтэй сургаалаа харамлалгүй

Халгиж яваа нэгний дэргэд даруухан ч

Хамгийн сайхан нь сэтгэлээ бүхнээс илүү дээдэлдэг



Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд



Ханцуй дотроо сэтгэлээ наймаалцах бодол байхгүй

Хаанахын хэнтэй ч ялгалгүй сэтгэлээ хуваалцдаг

Хараал доромжлолоос холхон явж

Харин инээд хөөрийн дунд нь явсан



Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд



Явсан газар нь аз жаргал цуглаж

Ямагт бүхний хайран дунд явахдаа

Өөдрөг бүхний сайхныг бусдад түгээж

Өөрөөсөө илүү сэтгэлийн ариуныг шүтдэг



Зүрх сэтгэлээн дээдлэгсэд



Н.Тайванжаргал

Friday, September 10, 2010

“ պ人ãèéí ñàéõàí”


Ýíä á¿õ þì


Ýíãèéí õýðíýý ñàéõàí


Õ¿í çîí íü ÷ íàéðñàã


Хүрэх зам нь уужим


Õàíàò ãýðòýý òýä


Õàðèéí õýëýýð õàÿã áè÷èõã¿é


Õààíààñ ÿâààã ÷èíü


Õààëãàà õºíäºëñºæ çîãñîîä àñóóõã¿é


Çàìäàà ñàéí ÿâæ áàéíà óó ãýýä ìýíäýëíý


Çàìààðàà ìàíàéõààð îðîîä ÿâ ãýæ óðèíà


Ìîðèë ãýýä äýýøýý óðèíà


Ìîðü ìàë ãýýä


×èõýíä ÷èìýãòýé ìîíãîë õýëýýðýý


×èíèé òóõàé àñóóæ ººðèéíõºº òóõàé ÿðèíà


Ãàçàð öºìðºõã¿é áîëîõîîð


Áè áàðäàì àëõàíà


Õýí íýãýíòýé ÷èõöýëäýõã¿é áîëîõîîð


Õýýð òàëä äóðààð àëõàõ ñàéõàí


Öýöãýí äýýð ãèøãýõã¿é ÷ºëººòýé àëõàëíà


Áóëèíãàðã¿é òóíãàëàã óñûã õàíàòëàà óóíà


Ýíäýýñ ë áè


Ýðõ ÷ºëººã ìýäýðíý


Òýíä áàéõäàà áè


Òýíãýð áèø


Áàéøèíãèéí îðîé õàðæ


Àãààð áèø


Óòàà àìüñãàëäàã áàéëàà


Õýí íýãýí íàìàéã õîðèõã¿é


Õýíòýé ÷ áè ýðõ ÷ºëººãºº õóâààõã¿é


Ýíý áîë äýíä¿¿ ñàéõàí


Óðãàæ áàéãàà öýöýã íü ç¿éðëýìã¿é ñàéõàí


Óóëûí òîëãîéä áóäàí ñóóæ áàéãàà íü á¿¿ð ÷ ñàéõàí


Ñàð óíàæ õàãàðàõã¿é áîëîõîîð


Áè äýýøýý õàðæ ÿâàõã¿é


Ñàòààðàõ ýëäýâ ç¿éë ¿ã¿é áîëîõîîð


Áàéãàëèéí ñàéõíûã ë ¿çýæ


Àãààðûí ñàéõíûã àìüñãàëàõ íü þóòàé ñàéõàí


Íóóðûí ýðýã äýýð ñóóõàä


Äàâàëãàà íü õººñðºí ñ¿ðèéã ¿ç¿¿ëæ


×èéãòýé ñýð¿¿í àãààð ñýâýëçýíý


Õàðàà áýë÷ýýõýä


Òýíãýðèéí äîîðõè èõ òàë í¿ä àëäàì ñàéõàí


Õààÿà õààÿà äýýøýý õàðàõàä


Òýýð äýýð ¿¿ë í¿¿æ áàéãàà áàõäàì ñàéõàí


Õàìãèéí ñàéõàí íü


Òýìýý çýðýãëýýí äóíä óóë øèã õàðàãäàæ áàéãàà íü ñ¿ðëýãñàéõàí


Òàìõèíû óòààòàé àãààð


Àðõèíû ìóõëàãòàé äýëã¿¿ð ýíä áàéõã¿é íü ñàéõàí


Òàëààñ õºãëºñºí ýãøèã ò¿ðæ


Àÿëìààð äóóëìààð áîëîõ ñýòãýë ìèíü ñàéõàí


Òàìãàíû íàéðòàé


Àäóóíû òîîñîíä õèéìîðèî ñýðãýýõ íü


պ人 íóòãèéí ñàéõàí


Н.Тайванжаргал




“Монгол хэмээх зах хязгааргүй үргэлжлэл ”

 

















Монгол хүн



Заяасан эх нутагтаа

Тэнгэрийн ивээлээр онож төрөхдөө

Замбуулингийн зүрхэнд

Морин хийморьтойгоо хамт өтөлсөн

Бусдаас өөр нь

Мөнх тэнгэрийг сонсдог

Ивээлийн цагаан хийморьтой

Бурханаас өөр нь

Огшиж үл унтрах

Дайчин зүрхний хилэндээ

Орчлонг базаж дэлхийг дэвссэн

Омогшил бардамнал дүүрэн монгол хүн мину



Монгол нутаг



Мандахын улаан наран нь

Зүрхэн уулын мөнгөн соронд гялбахад

Зүг бүрийн дөрвөн зүг найман зовхисоос

Даллаж өндийсөн сүрлэг уулс ханхайж

Давалгаалж дуудсан их нуурууд мэлтэлзэхэд

Толин зэрэглээнээс мултарсан хөх салхи нь

Тормон жонжоогоор талыг эс барж

Загийн сүүдэрт түр амраад

Уул хангайн барааг

Угтаж гүйн сэвэлзсэн монгол нутаг мину





Монгол хэл





Дасал болсон анирыг сонсохгүй аваас

Сэтгэл гуниж үл барах юун

Уйдах аргагүй чихний чимэг аваас

Үг амилуулах монгол чимээ юун

Аялгуу шиг цутгасан

Гүн анирын нээлхийгээс

Агаар шиг цэлмэсэн

Холын замын түүхээс

Үл хоцорч болох чимэг юун

Сайн муугаа бясалгаваас

Зангирсан хоолойн тээгнээс

Урсаж ундрах монгол хэл мину





Монгол заяа





Хувь заяа минь

Намайг олох ахуйд

Төөрөг тавилан минь намайг хөтөлж

Нүдэн горхины усаар угааж

Задгай хөх салхиар эврээсэн заяандаа би

Дуулж суугаадаа баярлаад үл ханах

Уйлж зогсоодоо гуниж үл барах

Газрын бартаанд давхисан

Хийморийн цагаан хүлэг шиг

Замиланд намайг ирэхэд

Залбирал үл гуйгаагүй монгол заяа минь







Монгол бичиг





Ацаг шүдний уулзвартаа

Амь сэтгэл хоёр шиг эвлэхдээ

Нуман хээнээс ивлэж

Номын мөрт тунарсан

Амь цус хоёр үл ивлэсэн тулалдааны талбараас

Амжиж дутаасан

Татаунгаагийн өврөөс

Тамганы дардастай цуг олдсон

Сүүдэр үл үзээгүй

Сүүн монгол бичиг мину







Монгол аялгуу





Чихнээ дуурссан

Мянга мянган жилийн аялгуу

Чимээг нь сонсож өссөн

Бөмбөрийн дуу шиг мордын төвөргөөн

Шуранхай татлага хуурын хөг

Шувуудын жиргээ тэнгэрийн дуу

Цуурайн цагаан аялгуу

Уулын горхины хоржигнох дуу

Адууны үүрсээн дунд орж үл замхрах

Аргагүй сайхан монгол аялгуу минь







Монгол сэтгэл





Омогшил дүүрэн дэвэрсэн

Гуниггүй сэтгэл аваас

Саруул орон зайг

Дүүрэн бодлоороо дүүргэж

Саатаж түр зогсох ахуйдаа ч

Өнгө цэнхэр тэнгэрийг өвчүүндээ тэвэрч

Үржил шимт газраа бодолдоо тээж

Эх орноо гэж огшихдоо

Ханатын голомт минь давчуухан ч

Халхын хавтгай минь

Дэлхийн дэвжээнээс уудам гэж

Дэвэрч ассан монгол сэтгэл мину





Монгол түүх



Их түүхий минь

Бичүүлэхгүй гэж цааргалсан

Дэлхийн зүрхэн дээр хүчээр бичихдээ

Тулганы галаар улайдсан

Туурайн тамгаар дардас нааж

Тугныхаа сүүдэр дор бөхийлгөж явсан

Сонсголонтой бүхэн нь сонссон

Хэн ч үгүйсгэж үл чадах

Тэр их холын замдаа

Тэрэгний арал шиг элэгдэж

Усны хивэг шиг өөрчлөгдөөгүй

Үл тасарсан монгол түүх минь



Монгол үргэлжлэл



Он цагийн урт ,холын зам

Газрын бартаанд үл цуцах монгол морь шигээ

Довтолгож ирсэн олон мянганы ирий нь мохоож

Довтолж орсон 21 зуунаа дайрч

Домог шиг үргэлжилэхдээ

Аавын хөвгүүд нь

Эх орныхоо нэрийг

Дэлхийн дэвжээнд дархалж

Амь бодол сэтгэл гурав нь

Гурван цагийн тохиолыг хөтөлсөн

Ирээдүйг далласан монгол үргэлжлэл мину



Н.Тайванжаргал

“Би ээжтэй хүн”





Сүү нар хоёрыг ээдэхэд

Хайр сэтгэлээрээ эвлүүлсэн

Өглөг ухаан хоёр нь

Өргөл нэхдэг

Мянга мянга бурхадаас аль хэдийн давсан

Өр нэхэж үзээгүй

Өглөгийн дээд

Би ээжтэй хүн






Дуу хуур хоёрыг тасалдахад

Бүүвэйн түрлэгээрээ залгасан

Зөөлөн хөг нь

Яруусах талын хөх аятай

Арга билэг шиг эвлэсэн

Агуу бүхний дэргэд энгийн хэрнээ

Амьдралын тойрогт дэндүү агуу

Би ээжтэй хүн



Оройн намар

Цан толгойлсон сүүдэрт уруудахад

Жавар дагуулсан өвлийг бүлээсгэх

Халуун цайтай угтахдаа

Урам өрөм хоёроор дэвэрч

Ухаан хайр хоёроороо шагнасан

Би ээжтэй хүн



Н.Тайванжаргал

“Таньд баярлалаа”










Тулгамдаж явахад минь

Тусалсан таньд баярлалаа

Тун ихээр баярлалаа

Тусч занд чинь бүүр ихээр баярлалаа



Танихгүй ч гэсэн таньд баярлалаа

Таны энэ сайхан сэтгэлд баярлалаа

Тань шиг ийм хүн олон байгаасай гэж хүслээ

Танил болсон таньд маш их баярллаа



Харцандаа намайг тогтоосонд баярлалаа

Харахдаа надад инээмсэглэл илгээсэнд баярлалаа

Үгийн зөрөөнд урмаа дэвссэнд баярлалаа

Үнэндээ би таньд хязгааргүй баярлалаа



Хүйтэн харцнаас намайг өмгөөлсөнд баярлалаа

Хүнлэг сэтгэл гаргасан таньд баярлалаа

Хүний мөн чанар цаашаа болсон энэ үед

Хүн хүнээс илүү таньд баярлалаа





Үүрч яваа хүнд ачаанд минь хүч нэмж

Үгийн сайхнаар урам хайрласан таньд баярлалаа

Үүлэн сүүдэр доороос нар шиг ивээсэн

Үнэхээр би таньд баярлалаа



Зүс зүсээ үл мэдэх хэрнээ

Зүрх сэтгэл гаргаж тусалсан таньд баярлалаа

Зөвхөн баярллаа гэж хэлээд өнгөрөхгүй

Зүрх сэтгэлдээ үргэлж ачий тань санаж явна аа





Гараа өгч татаж босгосон таньд баярлалаа

Гал шиг халуун сэтгэлээрээ тусалсан таньд баярлалаа

Гайхамшиг болмоор тусч сэтгэлд тань баярлалаа

Ганцхан удаа баярлах биш дахин дахин таньд баярлалаа





Бүдэрсэн байхад минь татаад босгосон таньд баярлалаа

Бүтэлгүй явахад минь түшсэн таньд баярлалаа

Сүүдэр өшигчсөн гунигаас минь хагаслаж

Сүүн сэтгэлээ дэвсэж урам хайрласан таньд баярлалаа



Н.Тайванжаргал

“ßã ºäèéä “





Îäîî íóòàãò ìèíü øºíº áîëæ áóé

Îäòîé òýíãýð äîð èõ òàë íîéðñîæ áóé



ßã ºäèéä



Çóíû ýíý øºíº íàìóóõàí áàéäàãñàí

Çóðãààí ñàðûí ñ¿¿ëýýð íàð áóöààä áààõàí áîðîî îðäîãñîí





Èõ ñóíãààíû øºíº óÿà÷èä õýýð õîíîæ áàéäàãñàí

Ýýæ íààäìûí ãî¸ë î¸îîä øºíº õàãàñëàí ñóóäàãñàí





Íààäàì äºõººä èðýõýýð íýã ë ñàéõàí áàéäàãñàí

Íàìàéã áàãà áàéõàä ñóìûí íààäàì õàìãèéí ãî¸ áîëäîãñîí







Îäîî íóòàãò ìèíü ºã뺺 áîëæ áóé

Îëîí îëîí õîò àéëûí áàðààíààñ àðãàëûí õºõ óòàà ñóóíàãëàæ áàéãàà



ßã ºäèéä



Çýëýí äýýð ìèíü ºã뺺 íàð ýýæòýé ìèíü çîëãîæ áàéãàà

Çýýðãýíýòèéí õºíäèéí àäóóíû áýë÷ýýðýýñ ààâ ìèíü èðæ áàéãàà





Õîíü çàõëàí áýë÷ýýðòýý ãàð÷ áàéãàà

Õîíèíû õèøèãòýé õ¿¿ ìîðèî ýìýýëëýæ áàéãàà



Óóë óóëûí õÿðò àëòàí ãàíæèð øèã íàð òóñàæ ë áàéãàà

Óñíû ìàíäàë äýýð íü çàãàñ áóëãèí öàõëàé ø¿¿ð÷ áàéãàà





Îäîî íóòàãò ìèíü îðîé áîëæ áóé

Îð÷ëîí óíòàõààð ñóóãààãààðàà ç¿¿ðìýãëýæ áàéãàà



ßã ºäèéä



Õîòîíäîî èðñýí ìàë öàòãàëàí áàéäàãñàí

Õîíîíîî ãýæ òýðãýë ñàðàí ìàíäñàí áàéäàãñàí



Íàð æàðãàñàí òýíãýðèéí õàÿà óëààðàí áàéäàãñàí

Íààäìûí øºíº áîëîõîîð õ¿í á¿õýí äîãäîëäîãñîí



Àðãàìæààíû ìîðü ¿äøýýð àëñõàí òóðãèæ áàéäàãñàí

Àéë àéëûí òîîíîîð ëààíû á¿äýãõýí ãýðýë îéæ áàéäàãñàí





Îäîî íóòàãò ìèíü ¿ä áîëæ áóé

Îðîã øàðãàë ìàíõàí óëàéñàí áàéãàà



ßã ºäèéä



Èõ ¿äèéí íàð õîéìîð ãîëëîæ áàéãàà

Ýìýýëèéí áààâàð íàðàíä õàëñàí áàéãàà



Àäóó ñ¿ðýã ñ¿ðãýýðýý óñàíä õîðñîí áàéãàà

Àðãàëûí óòààíààñ ÿëàà äàéæèæ ë áàéãàà



Ñýð¿¿í óñò ãîë á¿ëýýðñýí áàéãàà

Ñýâøýý ñàëõè íü õ¿ðòýë á¿ëýýõýí ñýâýëçýæ ë áàéãàà



Н.Тайванжаргал

“Ãîâü”




Çýðýãëýý



Õàíãàéä áàéäàã áóäàí áèøýý

Õààíà ÷ áàéäàã ìàíàí ÷ áèø

Õàëòàð òýõèéã öî÷îîëã¿é èäøèíä õ¿ðãýõäýý

Àìèé íü àâàõ àðààòíààñ õààöàéëæ

Àìüäðàëûã íü òýòãýõ óñàíä íü õ¿ðãýäýã

Çýýðòýé îðîîöîëäñîí õýëáýðã¿é åðòºíö

Çýëíýýñ óÿãäñàí ìÿíäñàí óòàñ

Óðëàæ ¿ë áîëîõ

Óðàí çóðàã

Áàðüæ ¿ë áîëîõ

Áàéãàëèéí íýãýí ãàéõàìøèã àà



Òàë

Áýë÷ýýõ õàðààíû ºìíº äîâ òîëãîä ¿ã¿é

Òýýð òýíä ë

Òýíãýð ãàçàð õî¸ð óóëçàæ õàðàãäàíà

Ýíä ãýæ òîâëîõ ãàçàðã¿é

Òýíä ãýæ çààõ àðãàã¿é

Ýìæýýðã¿é í¿öãýí òàëûã õàðàà ¿ë ã¿éöýæ òóóëíàì

Òýíãýðèéí äîîðõè

Íîãîîí äýâñãýð èõ ãîâèéí òàëàà



Áàÿíá¿ðä



Í¿äýí áóëàã

Áÿöõàí òîéðîìä ýðõëýíý

Õ¿éòýí óñòàé òîéðìîîñ

×îíî ãºðººñ õî¸ð çýðýã öàíãàà òàéëíà

Ãóðâàí í¿¿äëèéí ãàçðààñ óñíû ¿íýð ñîäîí ¿íýðòýíý

ĺðâºí ç¿ãýýñ óñ àìüòàé á¿õýí ýíý ë øàíäàíäàà öóãëàíà



Òîëãîä

Ìóõàð áîð òîëãîä íü

Çýðýãëýýí äóíä õººöºëäºæ òîãëîõäîî

Ñ¿¿äðýýñýý ¿ðãýæ íýã ºíäºëçºíº

Ñ¿ðò óóëûí áàðààíä íýã íàâòàëçàíà

ªºðººñºº ºíäºð á¿õíèéã õàéðõàí ãýæ ø¿òíý

ªåõèé äîîðîî íóóñàí ýðäýíýñýý

ªãºõã¿é ãýæ äàðæ õýâòýíý.



Çàì

Õºò뺺ä ÿâàõäàà äóðòàé íü àðãàã¿é

Óðä îðîîä ë ã¿éíý

Áàðèìæààëàõ àðãàã¿é í¿öãýí òàëä òàðààä ë îäíî

ªðººëººñ áèø

ªºðººñºº çàì àñóóõ õýðýã ãàðíà

Áà÷èìäñàí íýãýíä íü çýðýãëýý çàì çààíà

ßâààä áàéõàä áàðàãäàíà ãýæ ¿ã¿é

Ñóóæ áàéíà õ¿ðýýä èð ãýæ çàì õºòºëíº



Òýìýý



Èõ ¿äèéí õàëóóíä ñ¿¿äýð ¿ë ýðíý

Óñàí õîðæ ¿ë çîãñîíî

Óóëûã à÷ààä õºòëºõºä

Óóäàì òàëä ¿ë ñºõºðíº

Óñûã òýãíýýä ÿâàõàä

¯ë öàëãèàõ íàìóóí ÿâäàëòàé

Ýðò ¿åèéí ¿ëýã ã¿ðâýë

Ýíý ¿åä ¿ëäýæ õîöîðñîí ãýëòýé

Õ¿í õàéëàõ óÿõàí ñýòãýëòýé

Õ¿íä à÷ààã äààõ óóë øèã áÿðòàé

Èõ òàë ä¿¿ðýí õàðàãäâàë òýìýý ë áýë÷èæ áàéäàã þì

Èõ óóëñ õºäºëæ áàéâàë æèãèéí í¿¿äýë õºâºð÷ áàéäàã þì



Óðãàìàë

Õîë õîë óðãàñàí ÷

Õîðõîé õ¿ðãýì ñýíãýñýí ¿íýð ÿëäàì

Àðìàã òàðìàãõàí ÷

Àãü ãàíãà íü äýíä¿¿ àìòòàé

Òàðìàã òà÷èðõàí ÷

Òààíà õºì¿¿ë íü

Ìÿíãàí óñàí áîðîãíû àìüòàé

Òàâàí õóðóó øèã òîîòîéõîí ÷

Çàã õàéëààñ íü

Òàëûí áàðààíä õàíãàéí óóë øèã ñ¿ðëýã

Òàñàðòëàà ìÿíãàí æèë óðãàõ àìü áºõòýé



Òýíãýð

Ä¿íñèéñýí íîìèí ìàíäëààñàà

ĺðâºí ç¿ãèéã íýâò øèðòñýí

Ñàðíû àìüòàé ãîâèéí òýíãýð

Ýð áèå øèã íóëìèñàà òýâ÷äýã

Ýìýãòýé ààëü øèã ¿ðãýëæ èíýýìñýãëýæ áàéäàã

Òàëûã äýýðýýñ íü òýâýð÷ òààëàõäàà

Òàíüæ áàéíà ãýæ ºõººðäºí

Ãîâèéí áîð òîëãîäûí çóëàé äýýð íü ¿íññýí

Îéðõîí î÷ñîí óóëûí îðãèëä

Îð÷ëîíãèéí ñîíèíûã õóó÷èëñàí

Í¿äýí ìýëìèéäýý í¿ãëèéã õóðààãààã¿é

Í¿¿ðíèé áóÿíäàà ãîâèéã äóëààöóóëñàí

Ãîâèéí òýíãýð ýý

Õîò àéë

Ñàëõèí äîîðîîñ íü

Õîîðìîãíû ¿íýð õîðõîé õ¿ðãýñýí

Ñààõàëòûí áàðààíààñ ºðõíèé îîñîðòîé íü

Çýðýãëýý ñàëõè õî¸ð çýðýã íààäñàí

Ìýíäèéí õàðèóä ìýíäòýé

Ìèíèé ìýäýõ ë

Ãîâèéíõîí õàìãèéí çî÷ëîìòãîé õ¿ì¿¿ñ ýý

Çàì àñóóãààä áóóõàä

Çàí ñàéòàé íü ñàéõàí

Óóäàì òàë øèãýý óõààëàã

Óóæ áàéãàà õîîðìîã íü ÷ ñàéõàí àìòòàé

Ãîâèéí àðä ò¿ìýí



Н.Тайванжаргал

“Догино уул “




Өө сэвгүй мөлгөр хөх уул

Өндөг шиг цэвэрхэн уул

Өвөр бэлдээ хос хаваржаатай

Өнө эртний сайхан уул




Аавын минь нар зөв тойрсон уул

Ачит ижий минь сүүгээ өргөсөн уул

Анх намайг төхөхөд тоссон уул

Амьдралд үргэлж хамт байх уул



Намайг хүн болоход дэмнэсэн хөх чулууны уул

Насаараа шүтэж явах мөнхийн уул

Наран доорхи миний нутгийн уул

Намаржаа хаваржааны минь хөх уул



Зөөлөн хөх чулуу нь намайг таньдаг уул

Зөөж тавьсаар өдрийг бардаг хөх чулууны уул

Зүрх сэтгэлдээ үргэлж дээдэлдэг уул

Зөвхөн манай нутгийн миний уул



Н.Тайванжаргал

Намрын бороо

Буйдхан алсын ганц гэрийн гадаа намар хэдийн ирж.Аргалын хөх утаа яндангаар нь багтаж ядан чихцэлдэн хөх тэнгэрт шунан шингэх нь хаа холоос ...